In dit derde deel van ons zesdelige blog over reiniging behandelen we de sleutelvraag: hoe wordt het handmatige reinigingsproces normaal gesproken geïmplementeerd? Een solide handmatige reinigingsprogramma is over het algemeen een samenvoeging van het beste uit de wetenschap en management. Dit kan gebruikt worden om effectieve "Sanitation Standard Operating Procedures" (SSOP's), te ontwikkelen, die goed dienen te worden begrepen door de werknemers die ze implementeren. 

Analyseer de TACTER-parameters

De TACT-cirkel is oorspronkelijk ontwikkeld door dr. Herbert Sinner in 1960. DIt model benoemt de parameters die noodzakelijk zijn om vuil van een oppervlak te verwijderen. We hebben twee extra parameters toegevoegd, "werknemers" en "middelen", om er een holistisch model voor effectieve reiniging van te maken. 

Op een oppervlak waar zich een dikke laag besmettelijkheden heeft gevormd, worden de TACTER-vereisten aangescherpt, wat bijvoorbeeld betekent dat een werknemer intensiever handmatig moet schoonmaken om de besmettelijkheden effectief te verwijderen.

Evalueer overwegingen met betrekking tot het reinigingsprogramma

Verder hebben we het SAVER2-model ontwikkeld om je te helpen de punten te begrijpen die nodig zijn om een uitgebreid reinigings- en hygiëneprogramma op te bouwen.

Het model houdt rekening met de volgende belangrijke vragen:

• Wat voor soort oppervlak wordt er ontsmet?
• Wat is de aard van het vuil dat wordt verwijderd of verminderd naar een acceptabel niveau?
• Wat is het doel van de ontsmettingsactie?
• Welke ontsmettingshandelingen worden er stap voor stap geïmplementeerd?
• Is het ontsmettingsproces gevalideerd?
• Is het ontsmettingsproces nauwkeurig geverifieerd?
• Hoe effectief zijn de ontsmettingshandelingen?
• Hoe efficiënt zijn de ontsmettingshandelingen?
• Worden de processen ondersteund door geldige wetenschappelijke, technische of geloofwaardige referenties?
• Worden er corrigerende maatregelen genomen om iets belangrijks dat fout zou kunnen gaan te corrigeren of te voorkomen?

Reinigingsbesluiten moeten op risico gebaseerd zijn

Afhankelijk van de aard van het vuil, het oppervlak en andere overwegingen bij het schoonmaken kan de locatie besluiten om chemisch te reinigen, nat te reinigen of gecontroleerd nat te reinigen. 

Droog reinigen, waarbij weinig of geen water wordt gebruikt, wordt normaal gesproken toegepast in omgevingen waar voedingsmiddelen met een lage wateractiviteit (bijvoorbeeld meel, melkpoeder, koekjes etc.) worden vervaardigd. Dit is omdat het gebruik van water voor middelen kan zorgen die microbiële groei mogelijk maken.  Bij afwezigheid van water is bijzondere voorzichtigheid geboden bij het chemisch reinigen om de verspreiding van allergeeneeltjes via de lucht te voorkomen.  Dit zou tot kruisbesmetting tussen producten kunnen leiden.

Bij nat reinigen wordt water gebruikt om oplosbare deeltjes van het oppervlak te verwijderen.  Dit is de meest gebruikelijke reinigingsmethode bij operaties die voedingsmiddelen met een hoge wateractiviteit verwerken (bijvoorbeeld vlees, dranken etc.). De grootste nadelen van nat reinigen in dergelijke omgevingen hebben te maken met de groei van microben en hun verspreiding (via waterdruppels, aerosolen, stilstaand water, condensatie), de grote hoeveelheden water die gebruikt worden en gegenereerd afvalwater.

In verschillende voedselfabrieken vindt er echter gecontroleerde natte reiniging van kleinere en gedemonteerde onderdelen van apparatuur plaats in een afgelegen reinigingsstation, om het risico op kruisbesmetting te minimaliseren.

Documenteer en implementeer de reinigingsstappen duidelijk

Werknemers die het reinigingsprogramma implementeren en onderhouden moeten goed onderwezen en getraind zijn in de schoonmaaktaken. Voor een natte reinigingsoperatie zijn dit de aanbevolen schoonmaakstappen:

• Beveilig en demonteer apparatuur en voer chemische reiniging uit om grof vuil te verwijderen.
• Spoel de oppervlakken van de apparatuur van boven naar beneden voor met gezuiverd water.
• Breng reinigingsmiddel en schuim aan en schrob van beneden naar boven.
• Spoel na afloop af met gezuiverd water en voer zelfinspectie uit (door de operator).
• Voer na afloop van de reiniging een formele hygiëne-inspectie uit (normaal gesproken gedaan door kwaliteitscontrole).
• Desinfecteer (met een geschikt desinfectiemiddel), spoel (afhankelijk van het desinfectiemiddel en het voedsel dat wordt verwerkt), droog en monteer de apparatuur weer. 
• Droog de apparatuur en zorg voor verificatie door de supervisor dat de apparatuur in orde is om te gebruiken, als onderdeel van de pre-operatieve inspectie.
• Houd er rekening mee dat de volgorde van de stappen voor het desinfecteren, spoelen, drogen en opnieuw monteren kan verschillen, afhankelijk van de apparatuur die gereinigd wordt.  De juiste volgorde moet worden gebaseerd op risicoanalyse.

Het gebruik van de juiste reinigingsmiddelen en chemicaliën (op/in de correcte temperaturen en concentraties) is van kritiek belang om effectieve ontsmetting van apparatuur te garanderen. 

Vervolgstappen

In onze volgende blogpost wordt besproken hoe de frequentie en locaties voor handmatige reiniging bepaald moeten worden.  Blijf op de hoogte!

Geselecteerde referenties:

• Remco (2020). The Role of Manual Cleaning in Biofilm Prevention and Removal. Whitepaper-link: https://go.remcoproducts.com/biofilms 
  
• Smith, Debra (2017). Optimising Food Safety Through Good Cleaning Tool Maintenance. Whitepaper-link: https://remcoproducts.com/cleaning-tool-maintenance/